31 december
Nieuwjaarszingen
Snoep of een centje voor een nieuwjaarsliedje
Het nieuwjaarszingen of ‘Nieuwjaarke Zoete’ is een warme traditie die jaarlijks op 31 december tot leven komt in de Kempen. Ze is ook populair in het Noord-Brabantse Budel en Soerendonk.
Op 31 december, de laatste dag van het jaar, gaan kinderen in de voormiddag van huis tot huis om vrolijke nieuwjaarsliedjes te zingen.
Na hun liedje steken bewoners iets in het ‘zangzakje’ dat ze rond hun nek dragen. Dat kan een snoepje zijn, wat geld of allebei. Jongere kinderen zingen vaak samen met hun ouders, terwijl oudere kinderen in groepjes op pad gaan.
Er zijn verschillende liedjes die gezongen worden. Sommige liedjes zijn al heel oud, maar soms maken kinderen ook een nieuw liedje.
31 december
NieuwjaarsZingen
Snoep of een centje voor een nieuwjaarsliedje
Het nieuwjaarszingen of ‘Nieuwjaarke Zoete’ is een warme traditie die jaarlijks op 31 december tot leven komt in de Kempen. Ze is ook populair in het Noord-Brabantse Budel en Soerendonk.
Op 31 december, de laatste dag van het jaar, gaan kinderen in de voormiddag van huis tot huis om vrolijke nieuwjaarsliedjes te zingen.
Na hun liedje steken bewoners iets in het ‘zangzakje’ dat ze rond hun nek dragen. Dat kan een snoepje zijn, wat geld of allebei. Jongere kinderen zingen vaak samen met hun ouders, terwijl oudere kinderen in groepjes op pad gaan.
Er zijn verschillende liedjes die gezongen worden. Sommige liedjes zijn al heel oud, maar soms maken kinderen ook een nieuw liedje.
Zing je mee?!
Zing je mee in de Kempen?
Het bekendste liedje is ‘Nieuwjaarke Zoete’:
Nieuwjaarke zoete
Een varken heeft 4 voeten
4 voeten en ne staart
dat is wel een centje waard
Zing je mee in Soerendonk?
Dan kan je het liedje zingen in het Zuriks dialect:
Vrouwke, vrouwke nijoar gève
Ge zult verdeenen ut öwig lève
Öwig léven is béter gewonne,
Vur ne gulle draod gesponne.
Kiek us in mien körrefke,
Dao liggen drej appelkes in,
Ève groeët, kraol oet, vrouwke loeët,
Geft wa, spaor wa,
Un ander jaor wér wa.
Als kinderen voor een gesloten deur staan, zingen ze soms een minder lief liedje:
Hoog huis, laag huis
Er zit een gierige pin in huis
Benieuwd naar welke liedjes er nog gezongen worden?
We hebben ze in dit document voor jou verzameld.
Kijk mee hoe ze nieuwjaar zingen in de Kempen:
Kijk mee hoe ze nieuwjaar zingen in Soerendonk:
Doe jij mee?
Raamaffiches en zangzakjes
In sommige gemeenten worden zangzakjes en raamaffiches uitgedeeld. Lees er hier meer over.
Hieronder kan je de raamaffiche van Kempens Karakter downloaden. Zo weten zangertjes dat ze bij jou welkom zijn.
Zelf een zangzakje maken?
Sommige kinderen verzinnen zelfs een eigen liedje of maken zelf hun zangzakje! Wil jij ook zelf een zangzakje maken? Hier vind je alvast een handleiding.
Wist je dit al?
Waar komt het nieuwjaarszingen vandaan?
Misschien vraag je je af waar de traditie van het nieuwjaarszingen eigenlijk vandaan komt? Deze traditie bestaat al heel lang!
Vroeger, in de 19de eeuw, was het normaal om tussen Kerstmis en Driekoningen – dat zijn twaalf dagen – langs de huizen te gaan om te zingen. De liedjes waren heel verschillend: soms kerstliedjes, soms nieuwjaarswensen, soms liedjes over Driekoningen.
In die tijd waren het vooral volwassenen die gingen zingen. Vaak waren dat arme mensen of bedelaars. Zij deden dit niet voor het plezier, maar omdat ze zo eten of geld konden verzamelen om de winter door te komen.
Later, in de 20ste eeuw, veranderde dit. Mensen kregen het beter en kinderen namen de traditie over. Kinderen kregen nog steeds een centje, maar ook steeds vaker snoep. Het was de bedoeling om op één dag zoveel mogelijk op te halen. Moeders maakten een zangzak van een oude keukenhanddoek, zodat kinderen hun snoep en geld veilig konden bewaren.
De naam ‘Nieuwjaarke Zoete’ hoor je vandaag nog steeds in veel liedjes. Vroeger betekende “zoete” niet alleen “lekker”, maar ook “lief” of “vriendelijk”. De liedjes die gezongen worden zijn vaak al heel oud en verschillen soms per streek. Maar overal draait het om hetzelfde: elkaar het beste wensen en samen het nieuwe jaar vieren.
Een snoepzak van de burgemeester
In Budel worden de kinderen ontvangen op het gemeentehuis en krijgen ze van de burgemeester een snoepzak!
Wat wordt er gegeten met oudjaar?
Er werden verschillende eeuwen lang oliebollen uitgedeeld op oudjaar. Iedereen die langskwam, kreeg een oliebol. In de oudste kookboeken staan al recepten om oliebollen te maken.
In het noordoosten van Nederland bakken ze op oudjaar ‘kniepertjes’. Dat zijn dunne wafeltjes die plat of opgerold gegeten worden. Foto knieper
In Tilburg en omgeving krijg kinderen een nieuwjaarskoek van hun ouders of grootouders. Dat is een platte koek waar met glazuur ‘Nieuwjaar’ en de datum wordt opgeschreven.