Nieuwjaarke Zoete

‘Nieuwjaarke Zoete zingen’ is een traditie die vooral in de Kempen nog leeft. Op 31 december trekken kinderen van deur tot deur. Het oude jaar wordt afgesloten en kinderen komen op straat om het nieuwe jaar te bezingen. In ruil voor hun korte optreden, krijgen ze een centje, snoep, een cadeautje of een stuk fruit.

‘Nieuwjaarke Zoete’ is vandaag nog de beginregel van heel wat liedjes en versjes. Oorspronkelijk verwijst de uitdrukking naar de vieringen rond de naam van Jezus. “Zoet” hield toen verband met “lief”, “vriendelijk” en “zacht” of “bemind”.

Het Nieuwjaarke Zoete lied kent veel (lokale) varianten. Omdat het oorspronkelijke liedje zeer eenvoudig is, kiezen vele zangertjes er voor om hun lied wat extra pit te geven of een creatieve versie te verzinnen. Als de kinderen voor een gesloten deur staan klinkt er een minder liefelijk lied:

Hoog huis, laag huis
Er zit een gierige pin in huis

Als je op zoek bent naar inspiratie voor jouw Nieuwjaarslied, dan kan je snuisteren tussen deze teksten of duik eens in onze filmpjes en liedjes.

Met hun lied wensen de kinderen de toeschouwers graag een voorspoedig nieuwjaar.
Maar wist je dat het vanaf de 19de eeuw gebruikelijk was om in de periode van de 12 heilige dagen (tussen kerst en Driekoningen) zingend rond te gaan? De liedjes waren toen zeer divers, dat konden kerstliederen zijn, maar ook gezongen Nieuwjaarswensen of Driekoningenliedjes. Vroeger gingen voornamelijk volwassenen (armen en bedelaars) op pad. Dit deden zij niet uit plezier maar uit bittere ernst. Met de buit die zij bijeen gezongen hadden konden ze de moeilijke wintermaanden doorstaan.

In de loop van de 20ste eeuw steeg de welvaart en namen de kinderen de traditie over van de volwassenen. Ze kregen nog altijd een centje, maar steeds vaker ook snoep. Het was en is een ongeschreven regel om zoveel mogelijk te verzamelen op één dag. De moeders maakten de traditionele ‘zangzak’ van een dichtgenaaide keukenhanddoek. In een washandje, met een veiligheidsspeld aan de binnenkant van de zak vastgemaakt, verzamelden de kinderen het geld.

Uiteindelijk is deze traditie geëvolueerd in het Nieuwjaarke Zoete zingen dat we vandaag nog kennen: een gezellig kinderfeest.

Voor wie meer wilt weten over Nieuwjaarke Zoete zingen, Klik dan hier →

31 december*

*Als 31 december op een zondag valt, beslissen sommige gemeenten om het nieuwjaarszingen op zaterdag 30 december te laten doorgaan. De keuze wordt bepaald door de lokale traditie en de mogelijkheid om op een zaterdag bij handelaars te kunnen langsgaan.